MEHMET KEMAL FİRİK MEHMET ŞAH YILMAZ Kıbrıs’ta 1958’den 1974’e kadar çeşitli devirlerde etnik paklık ve Escort Şirinevler toplu katliamlara maruz kalan Kıbrıs Türkleri için kendi bağımsız devletlerini kurma yolu Türkiye’nin gerçekleştirdiği Barış Harekatı ile açıldı
Anadolu Ajansının AA Cumhuriyet’in 100 Yılı münasebetiyle hazırladığı belge haberler kapsamında bu haberde Kıbrıs Ada’sında 1974’te düzenlenen Kıbrıs Barış Harekatı’nın akabinde Kıbrıs Türklerinin devlet ve altyapı kurma süreçleri derlendi
Türkiye’nin düzenlediği Kıbrıs Barış Harekatı öncesi Kıbrıs’ın yüzde 3’ünde yaşamaya zorlanan Türkler harekatın akabinde başşehir Lefkoşa’nın bir kısmı de içinde olmak üzere Ada’nın yüzde 37’sinde etnik paklık korkusu olmadan özgürce yaşama fırsatı buldu
Kıbrıs’ta 1958’den 1974’e kadar çeşitli devirlerde etnik paklık ve toplu katliamlara maruz kalan Kıbrıs Türklerinin bir yönetim oluşturma uğraşları sonucu 1974’te kurulan Otonom Kıbrıs Türk İdaresi Meclisi 13 Şubat 1975’te Kıbrıs Türk Federe Devleti’nin KTFD oy birliğiyle kurulduğunu dünyaya duyurdu
KTFD Anayasası 8 Haziran 1975’te referanduma sunuldu ve halk tarafından kabul edildi Anayasa’da yer alan kurucu meclis hayata geçirildi
KTFD 2 kısımlı bir federasyon temelinde ilan edilse de Kuzey Kıbrıs’ta devlet altyapısının kurulması ve kimi kurumların oluşturulması süreci de bir yandan devam etti
KTFD’nin kurulmasında Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti’nin KKTC ilanına kadar geçen periyotta Kıbrıs Türkleri devletin kökleşmesi ve demokratik bir yönetimin tahsisi üzere şiddetli süreçleri yaşadılar
Güney Kıbrıs Rum İdaresi GKRY başkanı Glafkos Kleridis ile Kıbrıs Türk Federe Devleti Başbakanı Rauf Denktaş ortasında Viyana Görüşmeleri sonucunda varılan mutabakatla nüfus mübadelesi yapıldı Mübadele ile Ada’nın kuzeyi Türk güneyi ise Rum nüfusu yoğunluklu hale geldi
Kıbrıs Türklerinin üretim ekonomilerinin gelişmesi için Türkiye’nin dayanaklarıyla 1974’te Kıbrıs Türk Petrolleri ve 1975’te Kıbrıs Türk Sanayi Holding İşletmeleri Ltd Kamu İktisadi Teşebbüsü KİT olarak kuruldu
Barış Harekatı’ndan çabucak sonra kurulan Kıbrıs Türk Hava Yolları 1975’te sivil havacılık hizmetleri ve hava yolu nakliyeciliği alanında faaliyetlere başladı
Sivil uçuşlara 1975’te açılan Ercan Havalimanı ve Kıbrıs Barış Harekatı ile Türklerin eline geçen Gazimağusa Limanı Kuzey Kıbrıs’ın dünyaya açılan kapıları haline geldi
Doğu Akdeniz Üniversitesi 1979’da KTFD devrinde devlet üniversitesi olarak kurularak Kıbrıs Türklerinin hizmetine sunuldu
Bu periyotta Kuzey Kıbrıs’ta bir Merkez Bankası bulunmadığı için bankacılık faaliyetleri Ziraat Bankası aracılığıyla yürütülürken para ünitesi olarak Kıbrıs lirasının yerine Türk lirası kullanımı yaygınlaşmaya başladı KTFD 16 Mayıs 1983’te aldığı bir kararla Kıbrıs lirasını tedavülden kaldırarak Türk lirasını zarurî para ünitesi olarak kabul etti
KTFD devri Meclis’in 15 Kasım 1983’te oy birliğiyle aldığı kararla Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti’nin KKTC ilanıyla son buldu
KTFD ile devletleşme deneyimi yaşayan Kıbrıs Türkleri KKTC’nin kuruluşuyla devlet yapılanmasının temellerini sağlamlaştırma sürecine girdi
KKTC Merkez Bankası 1984’te hizmete girerken Girne Limanı 16 Kasım 1987’de milletlerarası gemi trafiğine açıldı
KKTC devrinde Ada’da özel yükseköğretimin önü açılarak bugün sayıları 27’yi bulan ve tamamına yakını özel dala ilişkin olan üniversite enstitü ve yüksekokulların faaliyete geçmesi sağlandı
Kıbrıs ile Türkiye ortasında gemiyle yolcu ve kargo nakliyatı yapmak üzere KİT olarak 2000’li yılların başında Kuzey Kıbrıs Türk Denizcilik Şirketi kuruldu
Su ezası çekilen Ada’ya Türkiye’den KKTC’ye Su Temini Projesi kapsamında Akdeniz’in altından geçirilen boru çizgisi ile 2015’ten itibaren su verildi
Ercan Havalimanı’nın yeni pisti ve terminal binası Türkiye’nin takviyesi ile yapılarak KKTC’ye Ada’nın en büyük havalimanı kazandırıldı
Türkiye’nin bir parçasıyız
KKTC Cumhurbaşkanı Ersin Tatar’ın Özel Temsilcisi Ergün Olgun Kıbrıslı Türkler olarak kendilerini Türkiye’nin bir kesimi olarak gördüklerini söyledi
Osmanlı’nın yıkılmasının Kıbrıs Türkü’nün üzerinde derin bir iz bıraktığını vurgulayan Olgun Doğu Akdeniz ve Mavi Vatan’ın var olması için Kıbrıs Türk Devleti’nin varlığının kaide olduğunu kaydetti
Olgun Barış Harekatı’nın bölgenin siyasi coğrafyasını değiştirdiğini belirterek Türkiye Cumhuriyeti’nin kurulmasından sonra Türkiye’nin Misak ı Ulusal sonları dışında gerçekleştirmiş olduğu en kıymetli askeri ve siyasi harekat olarak önümüze çıkıyor dedi
Kıbrıs Barış Harekatı sayesinde Doğu Akdeniz’de bugünkü Mavi Vatan’dan kelam edildiğini kaydeden Olgun 20 Temmuz olmasa katiyen Sevilla haritasıyla karşı karşıya kalacaktık 20 Temmuz bu bölgenin siyasi coğrafyasını değiştiren KKTC’nin temelini atan bir harekat olmuştur değerlendirmesinde bulundu
Olgun 20 Temmuz harekatıyla KKTC’nin bir devlet olabilmesinin mümkün hale geldiğini belirterek şunları kaydetti
Kıbrıs’taki istikrar bakımından 20 Temmuz iki değişime neden oldu birincisi çatışma halindeki iki halkı birbirinden ayırma sonucunu doğurdu Türkiye’nin müdahalesiyle Kıbrıslı Türklerin inanç içinde yaşayabileceği bir toprak kesiminin Türkiye tarafından güvenlik altına alınması ve Kıbrıslı Türklerin orada toplanması sonucunu beraberinde getirdi Öteki öge da Türkiye’nin buradaki caydırıcı gücünün varlığı Kıbrıs’taki çatışmasızlığın nedeni Türkiye’nin buradaki caydırıcı gücüdür Rum tarafının yeni bir olay yaratmaya ve Kıbrıslı Türklere akın üzere bir imkanı yok zira karşısında caydırıcı bir güç var Kıbrıs’ta şu anki istikrarın sebebi BM Barış Gücü değil Türkiye’nin caydırıcılığıdır Türkiye Kıbrıs’a istikrar getirmiştir Bunun bozulmaması için Türkiye’nin Kıbrıs’taki caydırıcı gücünün devam etmesi değerlidir bu da Zürih ve Londra garanti antlaşmalarının devamıyla sağlanabilir
Barış Harekatı dönüm noktası oldu
Emekli Büyükelçi eski müzakereci Osman Ertuğ Kıbrıs Barış Harekatı’nın Kıbrıs Türkü için tarihi bir dönüm noktası olduğunu belirterek Harekat hem Kıbrıs Türkü’ne hem de Rumlara barış getirmiştir dedi
Geleceğe yönelik vizyonlarının Ana vatan yavru vatan mavi vatan formunda özetlendiğini söyleyen Ertuğ şöyle devam etti
Bu sahiden bizi geleceğe taşıyacak ve gelecek jenerasyonlara tam gelişmiş bir vizyon verecek yaklaşımdır Bunu büyük bir iftihar ve gururla biz Kıbrıs Türkü olarak geleceğe taşıyacağız
Ertuğ Rum tarafının Ada’da tahlil vizyonuna karşı olduğunu belirterek Ada’ya yönelik uzlaşı planlarının tümünün Rumlar tarafından reddedildiğini hatırlattı
Kıbrıs Rum tarafı rastgele bir tahlili reddediyor reddettiği tahlilin kendisidir Zira monopollerine geçirdikleri Kıbrıs Cumhuriyeti unvanını bırakmak istemiyorlar Buna karşılık biz de ne yaptık Pasif kalmadık kendi devletimizi kurduk diyen Ertuğ KKTC’nin bugün devlet olarak tanınma noktasına geldiğini kaydetti